بیا با هم حرف بزنیم! (روش های بهبود فضای گفتگو) پرده دوم

 مهارت های گفتگو:

 الف) یادگیرندگی: ما عالِم همه چیز دان نیستیم بنابراین نباید در گفتگو به فکر غلبه و شکست دادن طرف مقابل باشیم و سخن و کلام طرف مقابل را بی ارزش و غلط تلقی کنیم. گفتگو وقتی موفق است که بپذیریم: همه چیز را نمی دانیم». ما باید بپذیریم که در مورد موضوع هایی که فکر می کنیم به آنها مسلطیم، ممکن است طرف مقابل سخنی براند که تفکرات ما را دگرگون کند. به عبارت دیگر، نباید استاد سخنران همه چیز دان باشیم بلکه باید دانش آموز مشتاق یادگیرنده باشیم. آن وقت است که سکوت می کنیم تا یاد بگیریم و به طرف مقابل احساس امنیت می دهیم. 

نکته ها: حاضرم با چیزهای جدید آشنا شوم! بهتر از همه نیستم! قبول دارم که برداشت من، بخشی از واقعیت است نه ااماً همه آن (ترس از نرسیدن به واقع)! 

ب) احترام کامل: باید به نقطه ای برسیم که افراد را همان طور که هستند بپذیریم، نه آنگونه که ما از ایشان توقع داریم. باید خود را موقتا به جای او فرض کنیم و تصور کنیم که اگر در شرایط مشابه او بودیم، شاید همان خصوصیات را می داشتیم و همانطور فکر و عمل می کردیم. احترام به دیگری به معنای مسامحه گری نیست. احترام یعنی به زندگی او، از همان منظری بنگریم که او در آن بوده است نه از منظر خودمان. اصل واژه میز گرد در گفتگو دقیقاً به معنای برابری است چرا که هیچ کسی در میزگرد، بر دیگری برتری ندارد. 

نکته ها: می توانم تصور کنم، اگر به جای دیگری بودم، چطور زندگی می کردم و تجربه بدست می آوردم. تفاوت انسان ها با یکدیگر را می پذیرم! من، دیگر» بودن طرف مقابل را می پذیرم! مجال می دهم تا دیگران همانگونه که هستند به نظر برسند! 

 ج) گشودگی ذهن 

صداقت زمانی پدید می آید که دو یا چند نفر حاضر باشند در مقابل هم، دیدگاه های خود را بی پروا بگویند، سپس آماده شوند یکدیگر را از طرز فکر خود آگاه سازند و اجازه دهند افکارشان از دیگران تاثیر بپذیرد (دیوید بوهم). ذهن باز در گفتگو لازم است. گشودگی ذهن؛ یعنی مطمئن باشیم کسی در صدد آسیب رساندن و تحقیر ما نیست بر خلاف مجادله و بحث و مشاجره که دقیقا هدف، تحقیر شخصیت طرف مقابل است. در گفتگو باید با فراهم کردن حس امنیت برای طرف مقابل و شنیدن حرف های او بدون پیش قضاوت، و اعتماد به او، این حس را به او بدهیم که در امنیت و آزادی کامل است. این اعتماد دادن، قطعاً باعث می شود که او نیز با ما چنین رفتار کند. اگر فقط به اندازه چند دم و بازدم، به خود فرصت دهیم و تامل کنیم و بعد شروع به حرف زدن کنیم، فضای جنگ را به گفتگویی موثر تبدیل کرده ایم. گاهی اوقات ما با تعصب و نداشتن اطلاعات کافی، قضاوت هایی داریم که باعث عدم شکل گیری گفتگو می شود. اینجاست که باید احساس خطر کرده و با گشودن باب گفتگو، تمام نقاط مبهم را روشن کرد تا از قضاوت زودهنگام در امان ماند. شعار جهانی بهداشت در سال 2017 این است: افسردگی؛ بیا با هم حرف بزنیم!» 

نکته ها: برای داشتن یک ذهن باز در گفتگو، باید حاضر باشیم که با ایده های جدید آشنا شویم و موقتا از دیدگاه های شخصی خود فاصله بگیریم و آنها را معلّق کنیم! 

منبع: خلاصه ای از کتاب کوچک گفتگو، مرسده صادقی، انتشارات امام موسی صدر

* قسمت اول

* فیلم گفتگو در آپارات